Battles of Neretva and Sutjeska in Socialist and Post-Socialist History Textbooks - A Case Study of Serbia
DOI:
https://doi.org/10.62215/2744-2365.2024.5.5.109Keywords:
Neretva, Sutjeska, Second World War, partisans, chetniks, textbooks, politics of historyAbstract
The paper analyzes the changes in the narrative about the two most important battles of the Second World War on Yugoslav soil – the Battle of the Neretva and the Battle of Sutjeska in history textbooks for primary and secondary schools. Subject of analyzes are textbooks from the period of socialism, as well as from three phases of the post-socialist period – the time of Slobodan Milošević’s rule, the time of the democratic transition in the 2000s and the time of the liberalization of the textbook market after 2010. The following aspects of the narrative are analyzed: the space dedicated to the battles, the names of the battles, their character, good/bad guys, heroes and victims, and the national composition, and through the analysis, a conclusion is made about the changes in the politics of the history of different political regimes in Serbia.
References
Bondžić, Dragomir i Nikolić, Kosta. 2015. Istorija za osmi razred osnovne škole. Beograd: Zavod za udžbenike.
Gašeća, Nikola et al. 1998. Istorija za 8. razred osnovne škole. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
Grubač, Đorđe. 1973. Istorija sa osnovama socijalističkog samoupravljanja za VIII razred osnovne škole, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,.
Grubač, Đorđe. 1968. Istorija za 8. razred osnovne škole, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
Nikolić, Kosta et al. 2003. Istorija za III razred gimnazije prirodno-matematičkog smera i IV razred gimnazije opšteg i društveno-jezičkog smera, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
Radojević, Mira. 2013. Istorija IV, Beograd: Klett.
Rajić, Suzana et al. 2005. Istorija za 8. razred osnovne škole, Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
Todosijević, Aleksandar i Petrović Todosijević. 2021. Sanja, Istorija 8 – udžbenik sa odabranim istorijskim izvorima za 8. razred osnovne škole, Beograd: Klett.
Zakon o izmenama i dopunama Zakona o pravima boraca, vojnih invalida i članova njihovih porodica. Beograd: Službeni glasnik Republike Srbije. 137/2004.
Brunnbauer, Ulf (ed). 2004. (Re)Writing History: Historiography in Southeast Europe After Socialism. Munster: LitVerlag.
Đureinović, Jelena. 2020. The Politics of Memory of the Second World War in Contemporary Serbia - Collaboration, Resistance and Retribution. London/New York: Routledge.
Koren, Snježana. 2012. Politika povijesti u Jugoslaviji (1945 – 1960). Komunistička partija Jugoslavije, nastava povijesti, historiografija. Zagreb: Srednja Europa.
Koulouri, Christina (ed). 2002. Clio in the Balkans. The Politics of History Education. Thessaloniki: Center for Democracy and Reconciliation.
Kuljić, Todor. 2002. Prevladavanje prošlosti – Uzroci i pravci promene slike istorije krajem XX veka, Beograd: Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji.
Sindbæk, Tea. 2012. Usable History? Representations of Yugoslavia’s difficult past – from 1945 to 2002. Aarhus: Aarhus University Press.
Jovanović, Miroslav. 2010. „20. oktobar – od oslobođenja do okupacije Beograda (radikalna transformacija jednog političkog simbola)“ u: Oslobođenje Beograda 1944: zbornik radova (ur. Aleksandar Životić). Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije. 505 – 523.
Koren, Snježana. 2013. „Drugi svjetski rat u člancima i govorima Josipa Broza Tita (1940—1948)” u: Intelektualci i rat, 1939 – 1947: zbornik radova s međunarodnog skupa Desničini susreti 2012. (ur. Drago Roksandić i Ivana Cvijović Javorina). Zagreb: Filozofski fakultet. 197 – 228.
Mihajlović Trbovc, Jovana and Pavasović Trošt, Tamara. 2017. „Who Were the Anti-Fascists? Multiple Interpretations of WorldWar II in Post-Yugoslav Textbooks” in: The Use and Abuse of Memory: Interpreting World War II in Contemporary European Politics (eds. Christian Karner and Bram Mertens). London/New York: Routledge. 173 – 191.
Mihajlović Trbovc, Jovana i Pavasović Trošt, Tamara. 2017. „Who Were the Anti-Fascists? Multiple Interpretations of WorldWar II in Post-Yugoslav Textbooks” in: The Use and Abuse of Memory: Interpreting World War II in Contemporary European Politics (eds. Christian Karner and Bram Mertens). London/New York: Routledge. 173 – 191.
Milošević, Srđan. 2014. „Relativizacija i revizija: još jednom o značenju pojma antifašizam i njegovoj savremenoj (zlo)upotrebi u Srbiji” u: Preispitivanje prošlosti i istorijski revizionizam. (Zlo)upotrebe istorije španskog građanskog rata i Drugog svetskog rata na prostoru Јugoslavije (prir. Milo Petrović). Beograd: Udruženje Španski borci 1936-1939/FPN. 129 – 142.
Najbar-Agičić, Magdalena. 2018. „Zla prošlost – suočavanje s prošlošću koja opterećuje” u: Zla prošlost – suočavanje s prošlošću koja opterećuje (prir. Magdalena Najbar-Agičić). Zagreb: Srednja Europa. 5 – 19.
Pavasović Trošt, Tamara. 2018. “Ruptures and Continuities in Nationhood Narratives: Reconstructing the Nation through History Textbooks in Serbia and Croatia”. Nations and Nationalism, 24, 3. 716 – 740.
Stojanović, Dubravka. 1994. „Udžbenici istorije kao ogledalo vremena“ u: Ratništvo, patriotizam, patrijarhalnost (ur. Vesna Pešić i Ružica Rosandić). Beograd: Centar za antiratnu akciju. 77 – 105.
Stojanović, Dubravka. 2010. „U ogledalu ’drugih’“ u: Novosti iz prošlosti – znanje, neznanje, upotreba i zloupotreba istorije (prir. Vojin Dimitrijević). Beograd: Bg centar za ljudska prava. 13 – 31.
Stojanović, Dubravka. 2011. “Revisions of Second World War in Contemporary Serbia” in: Serbia and the Serbs in World War Two (eds. Sabrina P. Ramet and Ola Listhaug). London: Palgrave Macmillan. 247 – 264.
Subotić, Jelena. 2013. “Stories States Tell: Identity, Narrative, and Human Rights in the Balkans”. Slavic Review. Urbana: University of Illinois. 72, 2. 306 – 326.
Стојановић, Дубравка. 2021. „1941-година која се мења. Ревизије тумачења 27. марта и стрељања у Крагујевцу у уџбеницима историје (1955-2014)“ у: 80 година од избијања Другог светског рата на простору Југославије и страдања града Крагујевца: нови помаци или ревизије историје. Крагујевац. 39-55.
Стојановић, Дубравка. 2022. „На вртешци. Слика „пријатеља“ и „непријатеља“ у српским уџбеницима историје 1913-2010.“ у: Годишњак за друштвену историју, 3. 10-11.
Tokić, Mate. 2007. Framing and Reframing the Past: Ethnic Relations, Political Legitimacy and the Legacy of the Second World War in Socialist Yugoslavia 1945-1991. Ann Arbour: University of Pennsylvania. PhD Thesis.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Historia Moderna is an open-access journal. The entire journal content is available for free. Users may read, download, copy, distribute, print, search, or put links to its material, and to change, reword, and process the material or use it in other legal ways, as long as they cite the original in the appropriate manner, in accordance with the Creative Commons licence CC BY-NC.
Works published in Historia Moderna may be deposited in institutional or thematic repositories, as long as the appropriate link to the web page of the journal is made available.
